آشنایی با آزمایش های دانه بندی و حدود اتربرگ در مطالعات خاک، روش انجام، برای مطالعات خاک دو روش کلی وجود دارد، روش میدانی و روش آزمایشگاهی. روش آزمایشگاهی از آزمایش های مختلفی تشکیل شده است که در این مطلب ما به بررسی آزمایش های دانه بندی و حدود اتربرگ خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
روش های مطالعه خاک
- مطالعات صحرایی (میدانی): بررسی دقیق محل احداث پروژه و جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز و همچنین حفر گمانه های شناسایی، انجام آزمایش های برجا مانند آزمایش نفوذ استاندارد (SPT)، آزمایش نفوذ مخلوط(CPT)، آزمایش برش پره (Vane)، پرسیومت، بارگذاری صفحه و برش برجا، اندازه گیری نفوذپذیری (لوژان و لوفران).
- مطالعات آزمایشگاهی: انجام آزمایش های مورد نیاز شامل: آزمایش های فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی بسته به نوع و جنس خاک.
آزمایش دانه بندی (Particle Size Analysis) :
با توجه به اهمیت پی بردن به توزیع و اندازه دانه های خاک، آزمایش دانه بندی در اکثر آزمایشگاه ها انجام می شود. دانه بندی به دو روش عمده انجام می شود:
-
الک: در روش دانه بندی با الک، درصد وزنی دانه های مختلف خاک را با استفاده از مجموعه ای از الک ها و لرزاندن آنها، به دست می آورند. این آزمایش غالبا برای جدا کردن ذرات بزرگتر از الک 200 استفاده می شود و درصد حضور شن و ماسه در خاک مورد نظر مشخص می شود.
-
هیدرومتری: همچنین در خاک ریز دانه برای ارزیابی توزیع ذرات در خاک و مشخص نمودن درصد لای و رس از آزمایش هیدرومتری استفاده می شود.
آزمایش حدود اتربرگ (Atterberg limits test):
خاک های ریزدانه با افزایش مقدار آب جذب شده حالات مختلفی به خود می گیرند. افزایش آب باعث پوشیده شدن دانه ها با یک لایه آب جذب شده سطحی می شود. با افزودن آب بیشتر، ضخامت لایه آب دور دانه ها اضافه شده، لغزش دانه ها روی یکدیگر راحت تر می شود. بنابراین رفتار خاک عملا به میزان آب داخل مجموعه بستگی دارد.
خاک ریزدانه بر حسب درصد رطوبتی که دارد می تواند در یکی از حالت های جامد، نیمه جامد، خمیری و مایع دسته بندی شود.
حد روانی (LL): مرز بین حالت خمیری و حالت روانی خاک
حد خمیری (PL): مرز بین حالت خمیری و نیمه جامد
حد انقباض (SL): مرز بین حالت نیمه جامد و جامد
شاخص خمیری (PI): اختلاف حد روانی و خمیری خاک
شاخص روانی (LI): برابر نسبت اختلاف بین درصد رطوبت خاک در محل با حد خمیری، تقسیم بر شاخص خمیری است.
